XÁC ĐỊNH GIÁ TRỊ THỰC CỦA TRÁI PHIẾU!

Định giá trái phiếu là công việc nhằm tìm ra được giá trị lý thuyết của trái phiếu, giúp nhà đầu tư có thể xác định được cơ bản dòng lợi nhuận của kênh đầu tư, từ đó làm cơ sở đưa ra quyết định đầu tư hợp lý. Giá trị của trái phiếu được xác định bằng cách xác định hiện giá của toàn bộ thu nhập nhận được trong thời hạn hiệu lực của trái phiếu. Bài viết dưới đây phần nào sẽ giải đáp được thắc mắc ấy cho nhà đầu tư, cho những người muốn hay có ý định tìm hiểu về kênh đầu tư này.

Đầu tư trái phiếu là một hình thức đầu tư an toàn và hiệu quả, nhất là khi đặt trong thời kỳ khủng hoảng kinh tế hoặc có các biến động lớn. Vậy đầu tư trái phiếu là gì? Để trở thành một nhà đầu tư trái phiếu có chuyên môn, bạn cần phải trang bị cho mình kiến thức gì?

Về mặt lý thuyết, giá trị của Trái phiếu bằng với giá trị hiện tại (present value) của dòng tiền được kỳ vọng trong tương lai (expected future cash flow). Quá trình định giá trái phiếu bao gồm:

(1) Xác định dòng tiền kỳ vọng trong tương lai

(2) Xác định tỷ suất hợp lý nên được sử dụng để chiết khấu dòng tiền

(3) Tính toán giá trị hiện tại của dòng tiền kỳ vọng trong tương lai ở bước (1) sử dụng tỷ suất chiết khấu ở bước (2)

Để dễ dàng cho việc hình dung, ta sẽ lấy ví dụ về trái phiếu có:

Mệnh giá: $1.000.

Dòng trái tức: 15%/ năm nhận được vào cuối mỗi năm, gốc nhận khi đáo hạn.

Kỳ hạn: 05 năm.

(1) XÁC ĐỊNH DÒNG TIỀN KỲ VỌNG TRONG TƯƠNG LAI

Tại thời điểm 0 hiện tại, ta bỏ $1000 để mua trái phiếu. Dòng tiền ra: -$1000

Vào cuối mỗi năm, trái chủ nhận được dòng trái tức 15%, tương đương = $1000 x 15% = $150. Dòng tiền vào: +$150

Cuối năm thứ 5, ngoài dòng trái tức, ta còn nhận được mệnh giá của trái phiếu. Tổng dòng tiền = $1000 + $150 = $1150

Có thể mô tả dòng tiền kỳ vọng này như hình dưới

(2) XÁC ĐỊNH TỶ SUẤT CHIẾT KHẤU

Đây là mức tỷ suất tối thiểu mà một nhà đầu tư chấp nhận, hay còn có thể được coi là mức lãi suất của một Trái phiếu phi rủi ro (risk-free bond). Ví dụ với một nhà đầu tư ở Việt Nam thì đó là trái phiếu Chính Phủ. Trái phiếu Chỉnh Phủ là công cụ tài chính thường được sử dụng vì có tính thanh khoản cao và phản ánh được mức lãi suất gần nhất.

Với những trái phiếu khác như trái phiếu doanh nghiệp, mức lãi suất yêu cầu sẽ bằng lãi suất của trái phiếu kho bạc (hoặc trái phiếu chính phủ) cộng thêm với một phần bù (premium) vì những rủi ro bổ sung đi kèm với trái phiếu khác đó, ví dụ như rủi ro vỡ nợ hay rủi ro thanh khoản.

Giả sử trong tình huống này, tỷ suất chiết khấu là 5%.

(3) TÍNH TOÁN GIÁ TRỊ TRÁI PHIẾU 

Sau khi đã tính toán được dòng tiền kỳ vọng và tỷ suất chiết khấu, ta tiến hành tính toán như sau:

Trong phép tính trên, giá trị có thể thay đổi nhất là tỷ suất chiết khấu. Khi lãi suất thay đổi, tỷ suất chiết khấu cũng sẽ thay đổi theo. Vậy câu hỏi đặt ra là: Giá trị trái phiếu sẽ như thế nào nếu tỷ suất chiết khấu thay đổi?

Ví dụ, khi lãi suất trái phiếu Chính Phủ tăng lên thành 10%, có thể thấy được sự thay đổi đối với giá trị trái phiếu như minh họa dưới:

Giá trị mới của trái phiếu (ứng với mức tỷ suất chiết khấu 10%) là $1189.54

Như vậy, khi tỷ suất chiết khấu tăng lên, giá trị của trái phiếu sẽ giảm đi và ngược lại. Từ đó, chúng ta có các định nghĩa về trái phiếu dựa trên giá trị định giá như sau:

• Nếu tỷ suất chiết khấu < trái tức, trái phiếu có giá trị lớn hơn mệnh giá, và gọi là trái phiếu thưởng (premium bond)
• Nếu tỷ suất chiết khấu > trái tức, trái phiếu có giá trị nhỏ hơn mệnh giá, và gọi là trái phiếu chiết khấu (discount bond)
• Nếu tỷ suất chiết khấu = trái tức, trái phiếu có giá trị bằng mệnh giá, và gọi là trái phiếu ngang giá (par bond)

Ngoài ra, còn một điều mà NĐT cần chú ý đến: Khi một trái phiếu gần đáo hạn, giá trị của nó sẽ dịch chuyển gần về mệnh giá. Nguồn: tổng hợp Vinh Vũ cùng team Chứng khoán 123 rất sẵn lòng mang đến những thông tin cập nhật, hữu ích nhất cũng như hân hạnh được đồng hành cùng Quý Nhà đầu tư ở kênh đầu tư này! Liên hệ: Vinh Vũ – 090.222.0131